احمد مجتهد اقتصاددان در مصاحبه با خبرنگار اگزیم نیوز عنوان کرد: به طور کلی باتوجه به شرایط خاصی که هم از نظر تحریم ها و هم از نظر بحران کرونا برای اقتصاد پیش آمده، بسیاری از فعالیت های اقتصادی کاهش پیدا کرده است، این کاهش منجر به کاهش درآمدهای مردم شده و الان کشور در حالت رکود-تورمی قرار گرفته است. درآمدهای نفتی به دلیل همین تحریم های اقتصادی بسیار کاهش داشته و همین طور بر اثر کاهش فعالیت های اقتصادی و کاهش درآمد مردم، درآمدهای مالیاتی دولت نیز کاهش پیدا کرده، به طور مثال اخیرا رئیس سازمان امور مالیاتی اشاره کرد ما کاهش شدید 30 درصدی درآمدهای مالیاتی را داشتیم.
این اقتصاددان با اشاره به بحران اقتصادی ناشی از کرونا در جهان، گفت: البته در اکثر کشورها به دلیل اینکه شیوع ویروس کرونا باعث بیکاری گسترده شده، دولت ها بسته محرک جهت افزایش میزان تقاضا در جامعه را پیشنهاد می کنند، نمونه هایش دولت های اروپایی و آمریکایی زیادی که چنین برنامه هایی را یا اجرا کرده اند یا در دستور کار دارند. این افزایش تقاضا موجب رونق اقتصادی فعالیت های تولیدی می شود و به هر صورت اقتصاد به حرکت خودش ادامه دهد و جلوی رشد بیکاری گرفته شود؛ وقتی بیکاری کاهش پیدا کند، درآمد جامعه افزایش یافته و تقاضای مصرفی هم به فعالیت های اقتصادی رونق می بخشد.
مجتهد سیاست تحریک تقاضا را یک سیاست الزام آور برای شرایط فعلی اقتصاد دانست و گفت: بنابراین از نظر من سیاست تحریک تقاضا تاحد زیادی هم درست و منطقی است و هم یک امر طبیعی می باشد که در اکثر اقتصادهای مطرح جهان هم در حال اجراست اما نکته مهم دراینکه کشورهایی که سیاست تحریک تقاضا را در پیش گرفته اند نرخ های تورم پایینی دارند ولی در کشور ما به دلیل تگناهای موجود تورم بسیار بالایی را نسبت به متوسط جهانی تجربه می کنیم، اخرین آمار ها نشان می دهد که متوسط تورم سال گذشته حدود 34 درصد بوده است اما در سال 1399 باتوجه به اینکه دولت منابعی برای پرداختن به فعالیت های اقتصادی ندارد به ناچار از بانک مرکزی یا صندوق توسعه ملی استقراض می نماید، البته صندوق توسعه ملی باتوجه به اینکه امکان جابجایی ارزها در ایران وجود ندارد در نهایت منجر به همان برداشت از منابع بانک مرکزی خواهد شد که این مسلما خودش را در میزان تورم نشان می دهد زیرا پولهایی که به این صورت وارد جامعه می شود از نظر اقتصادی به سمت فعالیت هایی که سوددهی بیشتری داشته باشد گسیل می شود بخش کوچکی ممکن است به فعالیت های تولیدی و مولد برود ولی بخش دیگر به سمت فعالیت هایی نظر بازار سهام، ارز، مسکن و طلا برود.
وی با اشاره به رونق بازار سهام در طی مدت اخیر و احتمال ورود نقدینگی ها به این بازار گفت: البته احتمال هدایت نقدینگی ها به بازار سهام بیشتر است زیرا در بازار ارز باتوجه به مدیریت بانک مرکزی تاحدودی نوسانات ارزی کنترل شده اند. بازار سهام تا اندازه ای می تواند این سیل نقدینگی را جذب نماید بانک ها با افزایش قابل توجهی نقدینگی مواجه شده اند به همین علت انگیزه کافی برای جذب سپرده های مردم را ندارند بر همین اساس نرخ سپرده های پس انداز به 15 درصد کاهش دادند.
مجتهد در ادامه افزود: شرایط متلاطم اقتصادی باعث شده است که تصمیمات بلند مدت اقتصادی قابل ارائه و اجرا نباشند اکثر تصمیماتی که امسال باید گرفته شود تصمیمات کوتاه مدت و مقطعی هستند و باتوجه به شرایط روز باید اجرایی شوند در هر صورت سیاست تحریک تقاضا باتوجه به شرایط موجود به یک باید تبدیل شده است و دولت اختیاری در عدم اجرای آن ندارد زیرا اگر اقتصاد را همین طور به حال خودش رها کند عواقب آن شدیدتر خواهد شد و سیاست تحریک تقاضا جایگزین خاصی ندارد البته در نحوه اجرای آن تفاوت های وجود دارد به طور مثال عده ای از اقتصاددانان پیشنهاد کرده اند دولت با استفاده از نقدینگی موجود پروژه های نیمه کار را فعال نماید، منابع را به سمت شرکت های پیمانکاری و مشاورین مهندس ببریم تا سرمایه گذاری های بلندمدت در اقتصاد تقویت شود که در نهایت منجر به ایجاد اشتغال و توسعه فعالیت های اقتصادی خواهد شد. متاسفانه طرح های نیمه کاره زیادی در کشور داریم که به عنوان مثال عمر برخی از آنها به بیش از 10 سال می رسد و بعضا مستهلک شده اند پس اگر دولت به سیاست تحریک تقاضا جهت دهی کند این هم می تواند راهکار مناسبی برای خروج از بحران رکودی باشد.
نظر شما